Cari amighi radioascoltadori de ła Radio Brasil Talian inte’l Rio Grande do Sul, Braziłe e inte’l mondo! In cuesto artìgoło parlaremo de’l łaoro che el Projeto Talian el ga prezentà inte ła 33ª JAI (Jornada Acadêmica Integrada) de ła UFSM inte’l dì 23 de otobre de 2018. In cuesto evento sientìfego gavemo presentà che roba el ze el Projeto Talian, i obietivi de’l nostro łaoro e anca i resultài fin deso, una volta che el Projeto Talian el ga scominsià fa soło un ano.

Ła presentasion ła ze stà fata par el estudante Guilherme Zanon Peripolli, che łaora inte’l Projeto Talian, co ła orientasion de’l Prof. Marcos Daniel Zancan e co-orientasion de ła Profª. Leila Maria Araújo Santos. Metemo cuà el testo de’l banner che el ze stà presentà, co ła tradusion par el Veneto, co ła grafia e gramátega intarnasional moderna par ła Łengua Veneta. Semo ndrio doparar cuesta grafia e gramátega parchè ła grafia e gramàtega de’l Talian incora el ze in studio par un comite nasional e incora no ła ga una regułamentasion ofisial par el governo Braziłian.

Introdusion

Par tanti ani ła Łengua Talian (Veneto Braziłian) ła ga soferto persecusion, portando a ła mancansa de intarese e de pràtega par grande parte de tanti desendenti de imigranti tałiani. Ma, una łengua porta vanti pì que una informasion, ma sì tuta ła storia, ła cultura e ła conosensa de un pòpoło.

Cusì, tanti łaori de valorizasion i ze stà fate inte łe ùltime ani, come ła reconosensa de ła Łengua Talian par i Estadi de’l Rio Grande do Sul e de Santa Catarina in 2009, ła reconosensa federal par el Ministero de ła Cultura in 2014, e ła reconosensa munisipal in tanti munisipie co ła insenjansa inte łe scołe.

Łora, cuesto projeto de estension el ga come objetivo dezvelupar łaori stòreghi, culturałi e łenguìsteghi inte ła rezion de ła Quarta Colônia, co ła finalità de far el resgate de ła Łengua Talian, co ła valorizasion de ła cultura de i imigranti tałiani.

Objetivi

• Far confarense inte ła UFSM e anca inte i munisipie de ła Quarta Colônia;
• Far eventi sientìfigue par studiar ła Łengua Tałian e ła Łengua Veneta;
• Dezvelupar, insieme co scołe, asosiason culturałi e prefeiture de ła Quarta Colônia, corsi de ła Łengua Talian par i studenti e anca par ła comunità;
• Far ła publisità de’l laoro de’l Projeto Talian inte i mezi de comunicasion e inte ła internet.

Resultài

• I Seminario Intarnasional Talian, in otobre de 2017;
• Confarense de storia, łengua e cultura in tanti munisipie de ła Quarta Colônia;
• Tradusion e soto tìtoło de video de confarense, intarviste e documentarie de’l Talian/Portogueze e de’l Portogueze/ Talian;
• Corso univarsitario de ła Łengua Veneta;
• Confarense in programi de reserca de ła UFSM;
• Divulgasion de artìgołi setimanałi in zornałi inte ła Łengua Talian.
• Divulgasion de i łaori de’l projeto inte ła internet;
• Colaborasion inte ła diagramasion e stanpa de’l łibro biłengue Tałian/Itałiano “Ti Tazi Senpre Te Parli Mai”;
• Produsion e divulgasion de memi culturałi in Talian, co i proverbie de ła cultura tałiana.

Conclusion

A ze inportante dir che ła łengua ła ze ła baze de ła cultura. Se ła Łengua Talian morir, insime finise ła cultura. Cusì, credemo che el łaoro de cuesto projeto de estension ndarà jutar par tornar pì forte ła storia, ła cultura e la łengua de ła Quarta Colônia, dove, ła valorizasion de’l Talian sarà el scominsio de’l proseso de recùpero de ła cultura par ła comunità, scołe, asosiasion culturałi e prefeiture.

Marcos Daniel Zancan

talian@ctism.ufsm.br